Rosacea (of koperroos) is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door typische roodheid in het gezicht. Het wordt vaak vergeleken of zelfs verward met acne.
De huidziekte wordt meestal gekenmerkt door ontstekingen en roodheid op de neus, ogen, mond en wangen. Vergeleken met acne kan rosacea ook gepaard gaan met jeuk.
Alleen al in Duitsland lijden ongeveer 10 miljoen mensen aan de ziekte. De bijbehorende chronisch ontstoken gezichtshuid is bijzonder gevoelig bij de getroffenen.
Vanwege deze en andere klachten zijn veel patiënten op zoek naar informatie, voorlichting en snelle verlichting. Maar zoals bij zoveel huidaandoeningen is ook voor de behandeling geduld nodig.
In dit artikel bekijken we hoe de ziekte zich ontwikkelt en hoe je je huid kunt ondersteunen.
SKINCARE PROTECT
Probiotischer Hautschutz SkinCare Protect mit Phage Technology.
Deine Haut kommt zur Ruhe.
Rosacea is een niet-besmettelijke huidaandoening die het gezicht aantast, vooral de wangen en neus. Deze huidaandoening gaat gepaard met chronische ontstekingen. Dit betekent dat de aangetaste gebieden rood zijn.
Deze roodheid treedt in het begin meestal in episodes op, totdat het zich op een bepaald moment manifesteert. Naarmate de ziekte vordert, raken de fijne bloedvaatjes (haarvaatjes) van de gezichtshuid verwijd.
Later kunnen zich blaasjes en knobbeltjes vormen die aan acne doen denken.
Vooral bij mannen vormen zich vergevorderde gezwellen in het neusgebied. Vrij zeldzaam is een speciale vorm van de ziekte die ook de ogen aantast.
Vanwege de roodheid van het gezicht en de blaasjes die later ontstaan, wordt rosacea-acne soms ook seniele acne genoemd.
Dit komt omdat het meestal optreedt tussen de 30 en 50 jaar. Deze term is echter misleidend, want bij rosacea-acne ontbreken de mee-eters die typisch zijn voor acne.
In zeldzame gevallen kan de aandoening echter samen met acne voorkomen – er kan dan sprake zijn van een gemengde vorm van de twee aandoeningen.
Het zijn vooral mensen van middelbare leeftijd die voor het eerst door Kuferrose worden getroffen. De symptomen treden vaak voor het eerst op tussen dertig en vijftig jaar. Vrouwen worden iets vaker getroffen dan mannen, maar dit verschil is niet al te groot.
Vooral lichtgekleurde huidtypes lopen ook meer kans om ziek te worden. Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen. Als rosacea wordt vermoed vanwege het uiterlijk van de huid, kan een dermatoloog controleren of de ziekte aanwezig is.
Hoewel het minder waarschijnlijk is, kan rosacea ook plotseling optreden bij kinderen of adolescenten.
De roodheid – het typische couperosegezicht– valt vooral op in het verloop van de ziekte. Deze zichtbare aderen zijn meestal te vinden in het wanggebied of verschijnen als een knobbelige verdikking van de neus. Ze zijn een indicatie van de chronische ontsteking die de ziekte veroorzaakt.
Naarmate de ziekte vordert, zijn de bloedvaten van de gezichtshuid te herkennen als een fijn netwerk op de aangetaste huidgebieden. De vaatverwijdingen worden zichtbaar naarmate ze wijder worden door de huidziekte.
Later verschijnen er ook blaasjes en knobbeltjes op de wangen, neus, kin en voorhoofd. Deze ontstekingen van de huid kunnen soms verward worden met acne, omdat ze er erg op lijken.
Naast het uiterlijk zijn er nog andere symptomen die duiden op rosacea. Het kan leiden tot zogenaamde flares, waarbij de roodheid bijzonder zichtbaar is. Deze flare-ups worden bijvoorbeeld veroorzaakt door bepaald voedsel, warmte of zonlicht.
De huid reageert ook gevoelig op omgevingsinvloeden of verzorgingsproducten. Ze is dan geïrriteerd, brandt of jeukt en voelt gevoelig aan. De huid kan droog of schilferig zijn.
Couperose, ook bekend als koperroos, wordt vaak gezien als een vroege vorm van rosacea. In tegenstelling tot de chronische inflammatoire huidaandoening is couperose echter geen ziekte. Het wordt gekenmerkt door roodheid van de gezichtshuid veroorzaakt door een genetische verwijding van de bloedvaatjes. Dit is tijdelijk en kan weer afnemen.
Net als bij rosacea gaat de roodheid gepaard met een gevoelige, droge, mogelijk jeukende huid en verwijde bloedvaten.
De eerste fase, ook wel bekend als het voorstadium van rosacea, wordt gekenmerkt door vluchtige roodheid van de huid (erytheem). Deze plotselinge roodheid van het gezicht wordt ook wel een blos genoemd. Vooral de wangen, neus, kin en het midden van het voorhoofd worden aangetast. De symptomen gaan meestal vanzelf weer weg, net zo snel als ze verschenen zijn.
Bij ernstgraad 1, ook bekend als rosacea erythematosa-teleangiectatica, gaat het rood worden van de huid gepaard met vaatverwijding (telangiectasia). Getroffenen hebben last van een droge en schilferige huid. Jeuk en stekende huidpijn kunnen ook voorkomen.
Rosacea papulopustulosa is het volgende stadium van de ernst van de ziekte. Dit stadium wordt gekenmerkt door blaasjes en knobbeltjes die zich vormen naast de eerdere rosacea symptomen.
De symptomen, ook wel puisten en papels genoemd, kunnen onder bepaalde omstandigheden verdwijnen, maar geduld is vereist – dit duurt vaak enkele weken.
Glandulaire hyperplastische rosacea is de meest uitgesproken vorm van de ziekte. Vooral mannen hebben last van deze ernstgraad. Het bindweefsel en de talgklieren in het gezicht kunnen soms sterk vergroot raken.
Dit uit zich in gezwellen, ook wel fyma genoemd, in het gezicht. Dit tast meestal de talgklieren rond de neus aan en resulteert in de karakteristieke rosacea neus, ook wel bolneus (rhinophyma) genoemd.
Rosacea fulminans is een speciale vorm van de ziekte. Deze vorm is de maximale variant van deze huidziekte. Het komt alleen voor bij jonge vrouwen.
Het komt vaker voor na een zwangerschap. Symptomen van deze speciale vorm zijn seborroe, die gepaard gaat met huidoneffenheden zoals puistjes en pustels.
Waarom hebben mensen rosacea? Hoewel veel mensen er last van hebben, zijn de precieze oorzaken nog niet volledig bekend. Er zijn echter verschillende hypothesen: Het kan genetische oorzaken hebben.
Ook de levensstijl kan van invloed zijn. Vooral veelvuldig contact met sterke UV-straling en regelmatig alcoholgebruik staan hierbij centraal. Een verstoorde darmflora is ook een mogelijke oorzaak.
Een andere mogelijkheid is dat de chronische ontsteking ook een reactie van het immuunsysteem kan zijn. Deze verkeerde reactie kan aangeboren zijn.
Antimicrobiële stoffen, die eigenlijk bedoeld zijn als verdediging tegen ziekteverwekkers, zijn in overmaat aanwezig in de huid van de getroffenen. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een ontsteking.
Bovendien werd een bepaald type mijt, de Demodex mijt, in verhoogde aantallen aangetroffen op de huid van de getroffenen. Ook hier wordt een mogelijk verband verondersteld.
Deze kleine diertjes, ook wel haarfollikelmijten genoemd, dragen mogelijk bij aan het op gang brengen van de hierboven beschreven reactie van het immuunsysteem.
Een andere mogelijkheid: zenuwen in ons gezicht regelen het verwijden en samentrekken van de fijne bloedvaten. Als deze zenuwen ontstoken zijn, werkt deze controle niet meer goed. Eenmaal verwijd, bijvoorbeeld door warmte of andere triggers, trekken de bloedvaten niet meer goed samen.
Er zijn een aantal factoren die de symptomen kunnen verergeren of flare-ups van de huidziekte kunnen uitlokken. Deze omvatten bijvoorbeeld
We willen een aantal van deze factoren nader bekijken. Ze kennen en zoveel mogelijk vermijden kan een grote opluchting zijn voor patiënten.
UV-straling bevordert een breed scala aan huidirritaties en -ziekten, waaronder rosacea. Blootstelling aan sterk zonlicht verergert de symptomen.
Daarom moet je sterk zonlicht vermijden, vooral in de zomer, evenals zonnebanken. De huid kan tegen schade worden beschermd met de juiste zonnebrandcrème.
Het is daarom aan te raden om het hele jaar door en elke dag een hoge beschermingsfactor van 50+ te gebruiken. Veel mensen vinden het moeilijk om de juiste zonbescherming voor dagelijks gebruik te kiezen, maar de zoektocht is zeker de moeite waard.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen minerale en chemische zonnefilters. Minerale filters worden soms beter verdragen, maar hebben altijd een min of meer sterk blekend effect.
Lees meer in ons artikel:“Bescherming tegen de zon – hier moet je op letten!“.
Stress is ook een belangrijke factor die de symptomen van koperroos kan verergeren. Naast de kleine en grote hindernissen van het dagelijks leven, is het vaak de ziekte zelf die stressvolle situaties veroorzaakt. Bewuste ontspanning in de vorm van yoga, meditatie of autogene training kan helpen om een betere balans te bereiken in het stressvolle dagelijks leven.
Omdat ontspanning en stressvermindering heel individuele onderwerpen zijn, kun je je eigen individuele manier vinden om met stress om te gaan. Dit kan het lezen van een boek in de avond zijn of het koken van je favoriete maaltijd.
De zeer gevoelige gezichtshuid die rosacea veroorzaakt kan gemakkelijk geïrriteerd raken door huidverzorging of decoratieve cosmetica. Ingrediënten zoals kamfer en menthol, essentiële oliën, geurstoffen of alcohol kunnen de symptomen mogelijk verergeren.
Voor veel getroffenen is het om cosmetische redenen een must om de bestaande roodheid voor de dag te verbergen met decoratieve cosmetica.
Bij het kiezen van de juiste make-up moet je ook letten op de basisingrediënten – d.w.z. geen irriterende geurstoffen of alcohol en niet te zwaar van consistentie. Vooral producten met een hoge dekking kunnen te zwaar zijn voor de huid.
In het ideale geval raken de talgklieren niet verstopt door make-up. De comedogene, d.w.z. mogelijk porieverstoppende, eigenschappen van producten verschillen echter van huid tot huid en moeten goed in de gaten worden gehouden.
Als leidraad: er is ook speciale couperose make-up. Naast een klassieke concealer of foundation zijn er ook speciale groen gepigmenteerde producten. Deze worden aangebracht als onderste laag en kunnen bijzonder ernstige roodheid in het gezicht neutraliseren.
Bij het kiezen van geschikte cosmetica zijn er een paar basisprincipes die je moet volgen. Elke huid reageert echter anders op verschillende producten.
Je moet nieuwe producten daarom alleen geleidelijk in je routine integreren. Als de huid negatief reageert, is het gemakkelijker om vast te stellen welk product verantwoordelijk is voor deze reactie.
Kan rosacea genezen worden? In principe kan de huidziekte niet worden genezen, ook al kan het chronische verloop van de ziekte in sommige gevallen worden gestopt. Toch zijn er verschillende manieren om de symptomen onder controle te krijgen en goed te leven met de huidziekte.
De eerste stap is meestal een professioneel consult of een behandeling met medicijnen. Behandelingen in de vorm van zalven en gels die uitwendig worden aangebracht zijn bijzonder populair. Er zijn goede resultaten bereikt met azelaïnezuur en het antibioticum metronidazol.
Beide hebben een ontstekingsremmende werking en kunnen een controlerende invloed hebben op het actieve immuunsysteem in de gezichtshuid. Antibiotica worden ook gebruikt voor koperroos, maar kunnen leiden tot ongewenste bijwerkingen. Homeopathische middelen kunnen ook worden gebruikt voor milde gevallen.
Ze worden dienovereenkomstig gebruikt om de typische roodheid te behandelen. Nogmaals, geduld is belangrijk. De behandeling duurt lang en het duurt even voordat de eerste resultaten zichtbaar worden. Andere actieve ingrediënten worden gebruikt om knobbeltjes, papels en pustels te behandelen.
Als de bloedvaatjes al erg verwijd zijn en de rosacea vergevorderd is, kan ook een laserbehandeling worden toegepast. Sclerotherapie met elektriciteit is dan ook een optie, net als chirurgische methoden.
Naast de behandelopties van de dermatoloog kunnen de getroffenen de mogelijke triggers van de hierboven beschreven symptomen vermijden.
Dieet kan ook een rol spelen. Ook hier zijn geduld en zorgvuldige observatie vereist. Het verminderen van vet en suiker in het dieet kan veel mensen helpen, terwijl anderen gevoelig reageren op zuivel of dierlijke producten in het algemeen.
Nogmaals, dit is heel individueel en daarom is er geen universeel effectief dieet of voeding. Voor een gezonde darm is het echter wel belangrijk om de darm te voorzien van gezonde voeding. De darmgezondheid heeft namelijk invloed op de huid.
Wees voorzichtig met huismiddeltjes, deze kun je het beste eerst met je dermatoloog bespreken. Het is aan te raden om rosacea niet zelf te diagnosticeren. Als huismiddeltjes echter op de juiste manier worden gebruikt, kunnen ze helpen om de symptomen te verlichten.
De oorzaak is vaak een verstoorde bacteriële balans van de huid. In dit geval kan het verstoorde microbioom worden verbeterd met natuurlijke bacteriën.
De basis van couperoseverzorging is een grondige maar zachte reiniging. Hiervoor zijn zepen niet geschikt, omdat hun alkalische pH-waarde de beschermende zuurmantel van de huid kan vernietigen. Het is beter om waslotions of syndets met een pH-waarde van 4,5 tot 5,5 te gebruiken. Deze zijn veel zachter.
Het water zelf speelt ook een rol bij het schoonmaken. Idealiter gebruik je lauw water. Te warm of te koud water bevordert de roodheid van couperose. Te hard water kan ook averechts werken.
Als je de “dubbele reiniging” trend wilt uitproberen bij het reinigen van je huid, moet je goed naar je huid luisteren. Dit houdt in dat je olie gebruikt voor de eerste reinigingsstap en een gel of lotion voor de volgende reinigingsstap.
Want hoe belangrijk een grondige reiniging van de huid ook is, te veel kan de huid ook irriteren.
Een tip voor de juiste huidverzorging voor de huid met make-up: de grondigste en zachtste manier om de huid te reinigen is met een speciale olie cleanser. Het oliegehalte verwijdert make-up op betrouwbare wijze zonder veel wrijven. Bij contact met water zorgen de emulgatoren ervoor dat het product kan worden afgespoeld zonder resten achter te laten.
Mechanische peeling moet worden vermeden bij rosacea, net als krachtig wrijven met een handdoek. Beide kunnen de huid ernstig irriteren. Lichte crèmes en lotions die de huid niet te zwaar belasten maar toch hydrateren, zijn geschikt. Glycerine en siliconenoliën worden vaak goed verdragen als ingrediënten.
De gewenste zonnebrandcrème moet altijd worden aangebracht aan het einde van je ochtendlijke huidverzorgingsroutine om UV-straling als trigger voor symptomen te minimaliseren. Als er decoratieve cosmetica wordt toegevoegd, kun je deze ongeveer 10 – 15 minuten na de zonbescherming aanbrengen.
Meer tips vind je hier:“De juiste huidverzorging bij couperose – 10 tips“.
Rosacea wordt vaak geassocieerd met een verstoring van de huidbarrière. Helaas maakt dit de huid ook gevoeliger voor allerlei soorten irritatie. Het gezond en intact houden van deze barrière is daarom een belangrijk aspect bij veel huidaandoeningen – niet alleen bij rosacea. Niet voor niets worden het microbioom en de bacteriële balans van de huid nu vaak genoemd.
Het microbioom verwijst naar de samenstelling van bacteriën, virussen en schimmels op en in ons lichaam. Er wordt onderscheid gemaakt tussen “goede” en “slechte” bacteriën, d.w.z. bacteriën die schadelijk zijn voor de huid en bacteriën die de huid beschermen door hun activiteiten. Sommige bacteriën produceren bijvoorbeeld eiwitten die ziektekiemen doden.
Als het microbioom verstoord is, wordt het natuurlijke evenwicht niet langer gehandhaafd door een overmaat aan “slechte” bacteriën en dit beschadigt ook de barrière.
Daarom zijn er bijvoorbeeld probiotische huidverzorgingsproducten om dit evenwicht te ondersteunen en te herstellen. Deze bevorderen de groei van bacteriën die nuttig zijn voor onze huid.
